Στυλιάρια…

Το περιστατικό στη Βουλή με πρωταγωνιστή τον υφυπουργό Παιδείας Γιώργο Στύλιο ξεχείλισε το ποτήρι. Το ‘Papagalo M’ επαναδραστηριοποιείται ύστερα από αρκετά χρόνια. Εξαρχής δημιουργήθηκε για να σχολιάσει τα κακώς κείμενα κατά την τελευταία περίοδο διακυβέρνησης Καραμανλή. Τις 100 τελευταίες ημέρες. Οι δημοσιεύσεις ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο 2009, αφού όλα, πλέον, είχαν τελειώσει και η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει.

Σήμερα, αν και μετράμε το 5ο έτος της κρίσης, τα αδιέξοδα είναι λίγο έως πολύ τα ίδια. Οι πολιτικοί παραμένουν ανυποψίαστοι, οι πελατειακές σχέσεις ανθούν, τα χέρια απλώνονται όσο μπορούν (και με αγωνία, λόγω των αδιεξόδων της κρίσης), ενώ οι διαρθρωτικές αλλαγές παραμένουν στόχος απροσδιόριστος, θεωρητικός, χωρίς εμφανές αντίκρυσμα στην επιχειρηματική δράση και την καθημερινότητα των νοικοκυριών. Τα προβλήματα που άφησε πίσω της το 2009 η Κυβέρνηση Καραμανλή τροφοδοτήθηκαν από την πολύπλευρη κρίση, θέριεψαν και συνεχίζουν να ταλανίζουν τους Έλληνες.

Οι ξένοι, εδώ και καιρό απορούν για την έλλειψη λογικής των ντόπιων, οι οποίοι αποδέχθηκαν την τρόικα ως το άλλοθι για τα δεινά τους. Η ανικανότητα των πολιτικών και η αδυναμία τους να χειριστούν τα πραγματικά προβλήματα, αλλά και τις αντιδράσεις του πελατολογίου τους έχουν οδηγήσει στην αποδόμηση της πολιτικής, στην αποσάρθρωση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και στην έλλειψη σχεδιασμού. Το αποτέλεσμα είναι όλα αυτά να προσελκύουν την κριτική των πολιτών, οι οποίοι χτυπήθηκαν βάναυσα και με ευκολία από τις κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν και συνεχίζουν να διαχειρίζονται την κρίση. Η λύση ήταν εύκολη: αποφασίζουμε και διατάζουμε παρακρατήσεις στην πηγή για μισθωτούς, συνταξιούχους και κάθε λογής ομάδες, οι οποίες έχουν να λαβαίνουν από συστήματα πληρωμών, τα οποία μπορούν να ελεγχθούν. Αυτό, όμως δεν αποτελεί άσκηση τολμηρής πολιτικής, που στοχεύει στην αντιμετώπιση της κρίσης. Είναι ξεκάθαρα, η εύκολη λύση. Τζάμπα μάγκες δηλαδή.

Και άντε και την υιοθετήσαμε την λύση αυτή, πιστεύοντας ότι προσφέρει χρόνο στους κυβερνώντες να σχεδιάσουν και να λάβουν τα πραγματικά μέτρα. Τζίφος. Οι δύο συμμαθητές του Άμχερστ, αφού μοιράστηκαν τη “δημιουργική καταστροφή”, αποδείχθηκε ότι υποφέρουν από βασικά ελαττώματα: ο ένας από ατολμία να χτυπήσει το σοσιαλιστικό κατεστημένο που έχτισε ο πατέρας του, ο άλλος από έλλειψη οργάνωσης και απίθανους συμβούλους, οι περισσότεροι εκ των οποίων αντιμετωπίζουν την κρίση ως διαδικασία εξωτερίκευσης των απωθημένων τους: ήταν πολλά τα χρόνια που κοιτούσαν τον τοίχο κρατώντας συντροφιά στον ηγέτη-φίλο τους.

Το 2004-2009 ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα περίοδος για την σύγχρονη εγχώρια πολιτική. Ίσως και ανεπανάληπτη για τους σημερινούς σαραντάρηδες. Ήταν η περίοδος κατά την οποία η πολιτική επικοινωνία κυριάρχησε της εφηρμοσμένης πολιτικής – εκατέρωθεν. Τόσο από πλευράς κυβέρνησης, όσο και από πλευράς αντιπολίτευσης, η οποία έθεσε ως μοναδικό στόχο την εκλογική επικράτηση. Τότε ήταν που ακούστηκε το (κατ’ ουσίαν παρεξηγημένο) “λεφτά υπάρχουν”, κάτι αντίστοιχο με την προεκλογική γκάφα της ΝΔ το 2004 με τη ‘διευθέτηση’ των 250,000 συμβασιούχων. Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους.

Σήμερα, μία δεξιότερη κυβέρνηση προσπαθεί να βγει στο ξέφωτο της κρίσης, μέσα από έναν λαβύρινθο στον οποίο κυριαρχούν τα δικά της λάθη. Τα αυτογκόλ, που λένε και οι εφημερίδες. Πόσοι “Στύλιοι” χρειάζονται για να πέσει μια κυβέρνηση; Άγνωστο. Η (κεντρο)δεξιά δεν έχει σταματήσει να μάς εκπλήσσει.

Βέβαια, για να είμαστε ακριβείς, σήμερα κεντροδεξιά δεν υπάρχει. Η τελευταία μάζωξη έγινε πέριξ του Κώστα Καραμανλή με καθαρά απολιτίκ όρους… Μεσαίος χώρος κ.λπ. Έκτοτε τίποτα. Στις εκλογές του 2009, η ΝΔ κατέρρευσε 10 μονάδες. Στις πρόσφατες ευρωεκλογές η κατάρρευση ήταν μικρότερη, αλλά σημαντική για να ενεργοποιήσει τα ένστικτα αυτοσυντήρησης των βουλευτών της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Το τελευταίο, αφού ο Βενιζέλος διακήρυξε ότι είναι υπεύθυνο για τη σωτηρία της χώρας, λάκισε προς τα αριστερά, ετοιμάζοντας την “Δημοκρατική Παράταξη”… Don’t forget guys…. Να βρείτε αρχηγό… Ο Μπένι έχει ολοκληρώσει τον πολιτικό του κύκλο. Και μην κοιτάτε τον ΓΑΠ με γλυκιά νοσταλγία. Δεν θέλει…

Η ΝΔ, από την άλλη πλευρά, βρίσκεται σε μία κατάσταση που, όπως λένε στο Facebook, “πιο δεξιά πεθαίνεις”… ή μπαίνεις φυλακή. Καλοβλέπει τους ψηφοφόρους της ΧΑ, και χαρίζει τους κεντρώους στον Αλέξη. Είναι χωρισμένοι σε διάφορα στρατόπεδα: το Σαμαρικό, το Καραμανλικό, τους Ντορικούς, τους ανεξάρτητους που κοιτούν το μαντρί με νοσταλγία και εκείνους των ‘ειδικών αποστολών’, οι οποίοι προσπαθούν να συμμαζέψουν από διάφορα μέτωπα και να επιστρέψουν πανηγυρικά πίσω ως μικρο-ηγέτες της συγκυρίας. Μπάχαλο δηλαδή. Όπως και στην κεντροαριστερά, με τα καπετανάτα να επιδίδονται σε ασκήσεις πολιτικού πολιτισμού, μπας και πειστούν οι ψηφοφόροι να ξεχάσουν τα δεινά του παρελθόντος.

Και ξάφνου ο Στύλιος κάνει έξαλλη την Κανέλλη… μάλιστα την ίδια στιγμή που ο Κουτσούμπας δηλώνει ότι το ΚΚΕ δεν θα ψηφίσει “κανέναν για Πρόεδρο”. Αμεση ήταν η έξοδος Στύλιου από την κυβέρνηση… πριν καν ολοκληρωθεί ο ειδησεογραφικός κύκλος… “Fuck”, θα είπαν στου Μαξίμου και τον ξαπέστειλαν… Φαντάστηκαν την Κανέλλη ως loose cannon και ίδρωσαν… “Είναι κι αυτά τα social media που πιέζουν… και δεν τα μπορούμε καθόλου…”

Δεν τούς χρειάζεται Κασιδιάρης (ο οποίος χοροπήδησε το κελί από την έκτακτη δημοσιότητα). Στυλιάρια… βρεγμένα τούς χρειάζονται…

100 ημέρες, 50 άρθρα, 4.000 αναγνώστες

Το ιστολόγιο αυτό ξεκίνησε δύο ημέρες μετά τις Ευρωεκλογές και ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο ζωής του μόλις σημπληρώθηκαν οι πρώτες 100 ημέρες λειτουργίας του. Συγκεκριμένα το Σαββατοκύριακο της 74ης ΔΕΘ, αφού ο Κώστας Καραμανλής προκήρυξε εκλογές, το ΠΑΣΟΚ γιόρτασε τα 35 χρόνια του κινήματος με μεγάλη συγκέντρωση στο Θησείο, και την πολιτική σκηνή ήδη να έχει πάρει φωτιά.

Στις 100 ημέρες αυτές γράφτηκαν 50 άρθρα, που διάβασαν 4.000 χρήστες-αναγνώστες, που επισκέφθηκαν τη διεύθυνση αυτή. Χιλιάδες άλλοι τα διάβασαν αναδημοσιευμένα σε blogs σε όλη τη χώρα. Τούς ευχαριστώ όλους για την εκτίμηση στα κείμενα και τις απόψεις. Για όσους ενδιαφέρονται, η συλλογή των κειμένων υπάρχει εδώ.

100 days 50 articles

Ήταν μία περίοδος συμβολική αλλά και ουσιαστική για τον στρατηγικό σχεδιασμό και την εφαρμογή του από μία κυβέρνηση, η οποία αποδοκιμάστηκε από τους πολίτες στις 7 Ιουνίου 2009. Μία κυβέρνηση που υποσχέθηκε να κάνει τη διαφορά στα πολιτικά πράγματα. Μία κυβέρνηση που είχε τη δυνατότητα να το πράξει, αλλά δεν τα κατάφερε.

Κυβερνητικό έργο έχει παραχθεί αλλά ουδείς το γνωρίζει. Σε θεσμικό επίπεδο έχουν γίνει πολλά, έχουν τεθεί οι βάσεις. Το αποτέλεσμα όμως είναι απογοητευτικό. Για να αναφερθώ με όρους της κατεστημένης και κυρίαρχης πολιτικής σκηνής, ήταν σαν όλοι να αναλώθηκαν να κάνουν τα σχέδια, να πάρουν την άδεια από την πολεοδομία (αυτό δεν είναι δύσκολο), να κάνουν την εκσκαφή, να στρώσουν το μπετόν καθαριότητας, να χτίσουν τα πέδιλα, να ρίξουν τις πλάκες και να σταματήσουν λίγο πριν τα τούβλα. Το οικοδόμημα μπάζει από παντού, είναι εκτεθειμένο, δεν παρέχει προφύλαξη, δεν μπορεί να φιλοξενήσει ενοίκους.

Εκεί βρισκόμαστε σήμερα. Και παραμένουμε, 100 ημέρες μετά. Οι εκλογές δεν είναι λύση. Ποτέ δεν ήταν. Η μόνη διέξοδος είναι η δουλειά, η συνεργασία, η κοινή πορεία μπροστά. Είναι επίσης η επανίδρυση της πολιτικής, ή καλύτερα, του τρόπου που οι πολιτικοί βλέπουν τα πράγματα. Οι περιπέτειες που είναι μπροστά μας μπορεί και να μάς βάλουν μυαλό. Να αλλάξουμε τη ζωή και την πολιτική, σε μία χώρα που περιμένει να κάνει το άλμα προς τα εμπρός.

Papagalo M

Η κεντρική άποψη που διέπει τα γραφόμενα και συνοψίζει την κειμενική φιλοσοφία του blog είναι ότι η ώρα έχει έλθει για να ξεπεραστούν οι μικρο-κομματικές σκοπιμότητες, τα συμφέροντα και οι προσωπικές φιλοδοξίες ανθρώπων, που θίγουν την αξιοπρέπεια της χώρας, την πίστη των πολιτών στα δημόσια πράγματα, την πορεία προς το μέλλον.

Η ιδέα του ιστολογίου γεννήθηκε από τους γαλάζιους και πράσινους παπαγάλους που κυριάρχησαν κατά την προεκλογική περίοδο των Ευρωεκλογών 2009 στην Ελλάδα. Στόχος είναι να σχολιάζει την επικαιρότητα με ειλικρίνεια, ουσιαστικό τρόπο, και σκωπτική διάθεση όταν οι περιστάσεις το επιτρέπουν. Ήταν ένα πείραμα πολιτικής γνώμης, το οποίο βρήκε ανταπόκριση από πολλούς δικτυακούς τόπους ανά την Ελλάδα, που με τίμησαν με αναδημοσιεύσεις. Σύντομα θα ακολουθήσει το επόμενο, με νέο όνομα, το οποίο θα είναι το ίδιο μαχητικό και ελπίζω ουσιαστικό προς τους αναγνώστες του.

Ψυχολογικές επιχειρήσεις

Εδώ και αρκετές ημέρες, τα Μέσα Ενημέρωσης είναι γεμάτα κείμενα που διατυπώνουν προβλέψεις για τις προθέσεις, τις σκέψεις, τις ενέργειες του Κώστα Καραμανλή. Πρόωρες εκλογές και ανασχηματισμός (σαρωτικός, δομικός ή μερικός και επικεντρωμένος) ήταν οι δύο επιλογές που κυριαρχούσαν στο στόμα και τα πληκτρολόγια των δημοσιογράφων σε εφημερίδες, τηλεόραση και ραδιόφωνο, ενώ τα πολιτικά ιστολόγια ανταγωνίζονται σε καινοφανείς θεωρήσεις των εξελίξεων.

Χθες, Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2009, ολόκληρη την ημέρα, οι εξελίξεις «κλείδωναν» και «ξεκλείδωναν». Το επικοινωνιακό παίγνιο βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη.  Οι δημοσιογράφοι άλλαζαν τις εκτιμήσεις τους καθε στιγμή. Τα σενάρια των Μέσων μεταβάλλονταν διαρκώς. Τα δημοσιεύματα καταιγιστικά. Από το διάγγελμα των εκλογών στις 19.00, μετά στις 20.00, στην σύγκληση της Βουλής την Παρασκευή… Εντέλει, λίγο πριν τα δελτία ειδήσεων, τα «αποκλειστικά» απελευθερώθηκαν και η είδηση βγήκε με ασφάλεια… Διάγγελμα στα δελτία των 8, πρόωρες εκλογές στις 4 Οκτωβρίου.

Υπήρχαν και κάποιοι, λίγοι, οι οποίοι, με την ίδια ένταση είχαν «κλειδώσει» μέσα τους την εκτίμηση ότι πρόωρες εκλογές δεν θα γίνουν. Θεωρούσαν ότι όλα ήταν ένα επικοινωνιακό παίγνιο, στο οποίο εκείνος που συμμετείχε ήταν υποχρεωμένος να εκφράσει ανοικτά τις επιθυμίες του. Απώτερος στόχος η ανανέωση, τη στόχευση της διακυβέρνησης να διατηρείται, την ασπίδα να παραμένει ψηλά, το δυναμικό να ανασυντάσσεται. Φρούδες οι ελπίδες. Και εντέλει, εκτός πραγματικότητας.

Τα Μέσα Ενημέρωσης έδρασαν ως παίκτες με ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα. Περιέγραψαν τα πάντα πριν ακόμη γίνουν. Η δύναμη της πειθούς ήταν τόσο μεγάλη που η προκήρυξη των εκλογών προεξοφλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους πολίτες. Τελικώς προκηρύχθηκαν και η έκπληξη μετατράπηκε σε ανακούφιση. Γιατί τελείωσε η σπέκουλα και πάμε για ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Θύματα θα υπάρξουν πολλά. Γαλάζια τα περισσότερα, γιατί η εκκαθάριση της ΝΔ μόλις ξεκίνησε.

Ο επικοινωνιακός χειρισμός των εκλογολάγνων ήταν χαοτικός, αλλά ιδιαίτερα επιτυχής. The art of persuasion. In full speed. Με κατευθυνόμενες φήμες και διαρροές τα νερά θόλωναν και καθάριζαν διαδοχικά, οι επίδοξοι πρωταγωνιστές έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους και όταν το παρασκήνιο φούντωσε, το προσκήνιο άδειασε. Οι διορατικοί πρόλαβαν και τραβήχτηκαν. Το κενό γέμισε από μίζερους δευτεροκλασάτους και καρεκλάκηδες της εξουσίας. Ακόμη και στους δρόμους παραλίγο να βγουν και μερικοί, παρακαλώντας τον κάτοικο του Μαξίμου να αναθεωρήσει. Χωρίς επιτυχία.

Έγινε και κάτι άλλο. Για λίγο, πολίτες και πολιτικοί αναγκάστηκαν να κάνουν προσομοίωση του πολιτικού μέλλοντος, «φαντάστηκαν» την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στη διακυβέρνηση του τόπου. Φαντάστηκαν επίσης τη ζωή χωρίς τον Καραμανλή. Τα αποτελέσματα του ονείρου (που κορυφώνεται έως τις 4 Οκτωβρίου) μάλλον θα τα δούμε στην κάλπη.

Οι ψυχολογικές επιχειρήσεις ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. Οι εκλογές έρχονται, ο ο πρωθυπουργός-αρχηγός παίρνει τους δρόμους για το προεκλογικό καθήκον. Όσοι έχουν δυνατό στομάχι και αυτοπεποίηση ακολουθούν. Έτσι σαν πολιτική άσκηση υψηλού βαθμού δυσκολίας, για γερά νεύρα. Γιατί ως γνωστόν, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα.

Οι 200 χρυσές ημέρες του Καραμανλή [ή μήπως του Παπανδρέου;]

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τη δεύτερη κυβέρνηση Καραμανλή θα σημάνει την αρχή του τέλους της «νέας διακυβέρνησης», η οποία πάλιωσε προτού ακόμη προλάβει να αφήσει το στίγμα της στην πολιτική ιστορία. Τα προσχήματα, οι δικαιολογίες για τις πρόωρες είναι μάλλον αδύναμα έως ανύπαρκτα, ενώ η απόπειρα «προείσπραξης» του πιθανού πολιτικού ωφελήματος από το όποιο δικομματικού τύπου δίλημμα συνοδεύει την προεδρική εκλογή την άνοιξη 2010, απεικονίζει και την απόγνωση που δημιουργείται, και δικαιολογημένα, σε κάθε διακυβέρνηση όταν λείπει η στρατηγική και το πολιτικό θάρρος.

Η αποχή στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, παρά το επίσημο κυβερνητικό spin ότι προέρχεται από τις νεοδημοκρατικές τάξεις, απεδείχθη, σε κάθε σοβαρή συζήτηση που ακολούθησε, ότι μοιράστηκε ισόποσα μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων.

Στις πρόωρες που έρχονται (;) ίσως το spin να βγει αληθινό, σε μία άβολη όμως στιγμή για το μέλλον της κεντροδεξιάς. Το σώμα της αποχής θα συγκροτείται πρωτίστως από γαλάζιους, οι οποίοι, μπορεί να μην πάει το χέρι τους να ψηφίσουν τον Παπανδρέου, αλλά από την άλλη είναι απογοητευμένοι από τον Καραμανλή και διατεθειμένοι να «τους αφήσουν να κόψουν μόνοι τους το λαιμό τους». Με τις επικρατούσες τάσεις στο εκλογικό σώμα, αυτό οδηγεί σε κατάρρευση της κεντροδεξιάς.

Κατά την προεκλογική περίοδο – όταν αυτή ξεκινήσει και επισήμως – η κυβέρνηση θα λειτουργήσει σαν σάκος του μποξ, πάνω στον οποίο ολόκληρη η αντιπολίτευση, μείζονα και ελάσσονα, θα εξασκείται χωρίς διακοπή . Από το άλλο μέρος, οι τακτικές τύπου Πατριανάκου (η νέα γραμματέας «πολιτικού σχεδιασμού» της ΝΔ), με τη σύνταξη και εκφορά παράλογα σκληρού και παρωχημένου κομματικού λόγου θα σπρώχνουν ακόμη περισσότερο την πολιτική ύπαρξη της ΝΔ στο κενό, κερδίζοντας τα κεκτημένα (σκληρός πυρήνας ΝΔ) και χάνοντας τα αναγκαία (μεσαίος χώρος). Οι περισσότεροι που έρχονται σε επαφή με τον «νέο» κομματικό λόγο της ΝΔ απορούν για το θράσος και την άγνοια (;) της «νέας γενιάς πολιτικών», την οποία όπως με πείσμα έχει υποστηρίξει ο Papagalo πρέπει οι πολίτες να βρούν τρόπο να αποφύγουν.

Σε κυβέρνηση και ΝΔ πιστεύουν  ότι η μόνη άμυνα που υπάρχει είναι η επίθεση στον Παπανδρέου, πάνω και κάτω από τη μέση. Η ηθική έχει πάει περίπατο, τον πολιτικό πολιτισμό οι «βάρβαροι» τον μάσησαν και τον έφτυσαν, ο κομματικός λόγος έχει ξεσαλώσει (να μην τα ξαναλέμε), οι χαρακτηρισμοί επί προσωπικού δίνουν και παίρνουν, το παλιό δεξιό κατεστημένο (που κρυβόταν επιμελώς) βλέπει την εξουσία να ξεγλιστρά και μπαίνει μπροστά να «οδηγήσει» τις εξελίξεις. Έτσι την έχει πατήσει στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ, ήρθε και η σειρά της ΝΔ.

Ένας παλιός και πολύ αξιόλογος γκουρού της πολιτικής επικοινωνίας, ο οποίος διατηρεί χαμηλό προφίλ στα πράγματα μού έλεγε πρόσφατα: «Οι κεντροδεξιές και κεντροαριστερές κυβερνήσεις εναλλάσσονται στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια, με διαφορετικές αποστολές. Οι μεν κεντροδεξιά προωθεί την επιχειρηματικότητα, εξυγιαίνει την οικονομία, κτίζει το κλίμα της ανάπτυξης, η δε κεντροαριστερά ισορροπεί τα πράγματα, δίνοντας έμφαση στο κοινωνικό κράτος. Το παράξενο είναι ότι αυτοί εδώ, δεν έκαναν ούτε αυτό που τούς αναλογεί…». Ήταν ο μεσαίος χώρος, που από εκλογικό τέχνασμα μετατράπηκε σε «πολιτική με επίκεντρο τον άνθρωπο»; Ήταν ένα φοβικό σύνδρομο προς τον ριζοσπαστισμό που απαιτούσε η κατάσταση της χώρας το 2004; Τί εμπόδισε τη ΝΔ να σπάσει τα κατεστημένα της φοροδιαφυγής, της παραοικονομίας, των αυθαιρέτων, της μίζας;

Από το βήμα της ΔΕΘ έως την εκλογική αναμέτρηση που δρομολογεί το ΠΑΣΟΚ την επόμενη άνοιξη μεσολαβούν 200 ημέρες. Θα μπορούσαν να είναι οι “οι 200 χρυσές ημέρες του Κώστα Καραμανλή”, αν αποφασίσει να τα αλλάξει όλα. Μπορούν κάλλιστα – που είναι και το πιθανότερο –να είναι 200 εφιαλτικές ημέρες, σεναρίων και αστάθειας. Να ανθήσουν τα παπαγαλάκια (τα οποία ο Papagalo όπου μπορεί τούς ασκεί verbal spanking), να ευχαριστηθούν τα τηλεοπτικά δελτία (να τονωθεί και η διαφημιστική δαπάνη), να ζήσουν οι κυριακάτικες εφημερίδες (να βρει τον χρόνο και η Real News να ξεπεράσει το Πρώτο Θέμα, μπας και ησυχάσουμε…).

Το διάστημα αυτό θα μπορούσε επίσης να είναι οι πρώτες 200 ημέρες του Γιώργου Παπανδρέου ως Πρωθυπουργού της Ελλάδος. Διαλέξτε και πάρτε.

Σίγουρο είναι ότι οι πολίτες έχουν βαρεθεί να απογοητεύονται. Αν πάνε να ψηφίσουν, ετοιμαστείτε για την “ψήφο του παραλόγου”. Αν δεν πάνε, τότε το νέο (γαλάζιο) ρεκόρ της αποχής είναι μπροστά μας… Και οι καυτές πολιτικές ημέρες. Γιατί το Indian Summer μόλις ξεκίνησε…

Το τέλος της προηγούμενης Ελλάδας

Οι πυρκαγιές του Αυγούστου, το 2007 και 2009, στην Πελοπόννησο και τη ΒΑ Αττική αποτελούν ένα ενιαίο γεγονός. Είναι ομοειδή συμπτώματα του ίδιου προβλήματος. Με ονομασία προέλευσης. Νεοελληνικής.

Το πρόβλημα της καταστροφής του περιβάλλοντος στην Ελλάδα (και των πυρκαγιών) έχει πολλές παραμέτρους, με κεντρικό πρωταγωνιστή το Κράτος και τους πολίτες που το συνιστούν. Δηλαδή εμάς του ίδιους. Που κτίζουμε όπου μας αρέσει, που τα βρίσκουμε μεταξύ μας όταν χρειαστεί, αλλά γκρινιάζουμε όταν ξαφνικά εφαρμόζεται ο νόμος.

Με το ίδιο σκεπτικό, όσοι ανήκουν στον κρατικό μηχανισμό είναι υπεύθυνοι για την αναποτελεσματικότητα, την αδράνεια, τα λάθη, τον κακό συντονισμό και γίνονται στόχος των υπολοίπων. Και δεν είναι δύσκολο για κάποιον να ενταχθεί στο κράτος. Συνήθως η οδός είναι πολιτική, το κοινώς λεγόμενο ρουσφέτι. Τις περισσότερες φορές η μέθοδος αυτή υπονοεί και την αναξιοκρατία, με τα γνωστά αποτελέσματα, από τα γκισέ της γραφειοκρατίας έως τους μηχανισμούς αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.

Η αποτελεσματικότητα στην Ελλάδα εξαρτάται από τον ίδιο τον άνθρωπο, σε ατομικό επίπεδο. Το Κράτος ως σύνολο θεσμών, λειτουργικά και διαδικαστικά βρίσκεται πολύ πίσω. Και αυτό διότι ο εκσυγχρονισμός του απαιτεί και βελτίωση ικανοτήτων και αλλαγή φιλοσοφίας από τους υπηρέτες τους. Και αυτό είναι κάτι που οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν μάθει να αποφεύχουν με επιτυχία. «Άσε να το κάνει ο επόμενος». Ο επόμενος όμως έχει ήδη διαφθαρεί από τον μηχανισμό και αποτελεί μέρος του, ένα γρανάζι που ήδη, από νωρίς, έχει αρχίσει να σκουριάζει.

Δεν είναι τυχαίο που οι επιτυχίες στην πυρόσβεση, την πρόοδο, την ανάπτυξη, τα καλά παραδείγματα της ζωής συνήθως αποτελούν ιστορίες ανθρώπων «που πέτυχαν μόνοι τους». Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι σε ατομικό επίπεδο μπορεί να τα δώσουμε όλα. Σε συνολικό είμαστε λίγο πιο αδιάφοροι. Εκεί οφείλονται και οι περιορισμένες δυνατότητες, η έλλειψη δυναμικής του κράτους. Και σε κάτι άλλο: την έλλειψη αποφασιστικής βούλησης από την πολιτική ηγεσία. Να οργανώσουν το κρατικό μάνατζμεντ, να προχωρήσουν την ψηφιοποίηση των τεχνικών, των μεθόδων, των υπηρεσιών, να εκπαιδεύσουν τους νεότερους και να επαναξιοποιήσουν τους παλιούς. Είναι αυτονόητο, αλλά στην περίπτωσή μας πρέπει να λεχθεί: Το μάνατζμεντ και οι ψηφιακές τεχνολογίες συνιστούν την απάντηση σε πολλά από τα προβλήματα της νεοελληνικής πραγματικότητας. Συγχρόνως οικοδομούν και νέα νοοτροπία. Μπορεί όχι τρόπου ζωής, αλλά εργασίας με αποτελέσματα.

Στόχος πρέπει να είναι να μην δούμε το τρίτο μέρος των «πυρκαγιών του Αυγούστου». Να προλάβουμε τις εξελίξεις. Να κάνουμε μία νέα αρχή. Να αφήσουμε πίσω μας την «προηγούμενη Ελλάδα», της μετριότητας, της αδράνειας, των γόνων, του πολιτικού τακτικισμού και των υπερτοφικών ‘εγώ’.

Η αρχή να γίνει τώρα. Με case study τη διαχείριση των «νέων καμένων» της ΒΑ Αττικής. Σε όλα τα επίπεδα, τοπικά, περιφερειακά, κεντρικά. Μένει όμως και κάτι ακόμη. Ποιός θα οδηγήσει τη νέα προσπάθεια; Να μια καλή ερώτηση, που ο Papagalo δεν έχει όρεξη, πλέον, να απαντήσει…

Η Κυβέρνηση μεσοπέλαγα…

Έως τον περασμένο Ιούνιο, το κυβερνητικό σκάφος ήταν αγκυροβολημένο. Στο λιμάνι της ήσσονος προσπάθειας, των ανόητων «σκανδάλων», των «κατεψυγμένων» στελεχών της περασμένης δεκαετίας. Συγχρόνως ήταν και το λιμάνι του lifestyle, των wannabes, του νέου χρήματος, κάτι σαν την Ψαρού της Μυκόνου. Ενίοτε δε, όταν οι καταστάσεις έσφιγγαν, ήταν και το λιμάνι της λησμονιάς. Ποιος θυμάται τα δεκάδες κυβερνητικά στελέχη που εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, συχνά από τα τηλεπαράθυρα, τα λάθη στο κυβερνητικό μάνατζμεντ, αλλά και τη συσσώρευση ακινήτων σε προνομιακές περιοχές και προορισμούς, το ύφος του κυβερνητισμού on και off camera.

Τον περισσότερο καιρό, το πλοίο παρέμενε αγκυροβολημένο. Που και που έβγαινε αρόδο, αλλά όχι πολύ μακρυά, έτσι για να μην κολλήσουν τα βαγονάκια και τα κοτσανέλα και να γρασάρουν τα σχοινιά. Τότε το πανί άλλαζε μορφή. Πότε έπαιρνε χρώμα αλλαγών και μεταρρυθμίσων και άλλοτε γινόταν κοινωνικά ευαίσθητο με χαμογελαστά πρόσωπα να ατενίζουν το μέλλον. Η πορεία όμως ήταν κυκλική. Μόλις ξεπρόβαλε ο Πλατύς Γιαλός, το πλοίο επέστρεφε. Το πλήρωμα ήταν μπερδεμένο, τα μηνύματα δεν έβγαζαν νόημα, και οι ντόπιοι κοιτούσαν απορημένοι, προσπαθώντας να καταλάβουν τις προθέσεις του καπετάνιου.

Ο ίδιος, σπάνια εμφανιζόταν στη γέφυρα. Προτιμούσε το γραφείο του. Ενίοτε δε έβγαινε και στην παραλία και τα έπινε με φίλους από τα παλιά. Τότε, έλεγαν πολλοί, άλλαζε εικόνα, γινόταν διαφορετικός. Σπάνια τον είχαν δει στην καμπίνα πλοήγησης. Εκεί άφηνε άλλους. Άλλωστε είχε δώσει σαφείς οδηγίες για την πορεία. Είχε αφήσει μόνο μία εκκρεμμότητα που παίδευε στο μυαλό του. Τη διακυνδύνευση, το ρίσκο που έπρεπε να πάρει το πλοίο. Σε αυτό δεν είχε καταλήξει ακόμη.

Κάποτε το λιμάνι βρώμισε. Το πλοίο επίσης. Όταν χρειάστηκε να σαλπάρει για ένα ακόμη δοκιμαστικό ταξίδι, οι άξονες κίνησης, η καρίνα, οι προπέλες δεν λειτουργούσαν καλά. Γύρισαν πίσω άρον άρον και άρχισαν τις επισκευές, οι οποίες έμοιζαν ατελείωτες. Το ηθικό έπεσε, οι αξιωματικοί έκαναν του κεφαλιού τους, ορισμένοι είχαν ήδη αρχίσει να κάνουν πρόβες στη τιμονιέρα και καμώνονταν τους σπουδαίους.

Με το ‘να και με τ’ άλλο, το πλοίο της κυβέρνησης δεν σαλπάρισε ποτέ. Και άξαφνα το βράδυ της 7ης Ιουνίου του σωτηρίου έτους 2009, οι νησιώτες βαρέθηκαν να το βλέπουν και πήγαν κρυφά και έκοψαν τον κάβο. Το πρωί βρήκε καπετάνιο και πλήρωμα μεσοπέλαγα.

Οι προσπάθειες συντονισμού και πλοήγησης απέβησαν άκαρπες. Ήταν πολύς ο καιρός που ήταν ακίνητο και αδρανές. Από την άλλη, οι εργασίες δεν είχαν προχωρήσει. Ήταν και εκείνα τα ανταλλακτικά που περίμεναν από το εξωτερικό και δεν έρχονταν. Το πλοίο δεν δούλευε. Ευτυχώς, προς το παρόν είχε μπουνάτσα. Τα πανιά δεν έφταναν, παρέμεναν ακίνητοι. Εδώ και καιρό ο καπετάνιος γυροφέρνει σκεφτικός από το γραφείο του στην καμπίνα πλοήγησης, στη γέφυρα και τανάπαλιν.

Είναι άραγε αργά για να βρει το δρόμο του; Να οργανώσει τα πράγματα, να κάνει εγκαίρως τις επισκευές; Ίσως όχι, αλλά το δίλημμα είναι, να χαράξει πορεία πίσω στο λιμάνι, ή προς την ανοικτή θάλασσα; Και οι νησιώτες; Γιατί έκοψαν τους κάβους; Τί περιμένουν από αυτόν; Η απάντηση στο ερώτημα ίσως να κρύβει και το κλειδί των εξελίξεων…

Σε μια αστραψιά του νου…

Η διακυβέρνηση (governance αγγλιστί) είναι ίσως από τους παλαιότερους τομείς συσσώρευσης εμπειρίας και γνώσης. Όλα τα σημαντικά και μεγαλεπήβολα έχουν ειπωθεί στο πέρασμα του χρόνου, έχουν πετύχει ή αποτύχει στην πρακτική τους μορφή και έχουν επανέλθει με καλύτερες προδιαγραφές ή προσαρμογές στην εκάστοτε συγκυρία.

Σε κρίσιμες στιγμές για έθνη, ποδοσφαιρικές ομάδες ή οικονομίες, ο στόχος, ο τελικός προορισμός είναι αυτό που μετράει. Στην πολιτική, βέβαια, πολύ συχνά συγχέεται το δημόσιο συμφέρον με τις τακτικές αυτοσυντήρησης του επαγγέλματος. Έτσι, όταν οι πολιτικές επιδιώξεις και η ευρύτερη στοχοθεσία αντιβαίνουν την κοινή λογική, μετατρέπονται σε μυστήριες έννοιες στο μυαλό του μέσου πολίτη. Ή, για να το πούμε όπως πρέπει, γίνονται πεδίο εύκολων ερμηνειών, με το απόφθευγμα «όλοι ίδιοι είναι, τα παίρνουν κ.λπ.» να βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων.

Η απαξία της πολιτικής, πλέον, αποτελεί γενική διαπίστωση. Ιδιαίτερα στη σκέψη των πολιτών που αντιλαμβάνονται τα μηνύματα της εποχής. Εκείνων που θέτουν τις προτεραιότητες στη βάση των αναγκών και όχι του πολιτικού θυμικού και της προσωπολατρίας. Αυτών, δηλαδή, που αξιολογούν την πολιτική σε επίπεδο εφηρμοσμένο και όχι σαν πομπώδες νεφέλωμα, που στέκεται υψηλότερα από τις υπόλοιπες δράσεις της ζωής. Γιατί, στην ουσία, (πρέπει να) συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι πολιτικοί (βουλευτές και άλλοι) είναι «υπηρέτες του λαού». Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ειδάλλως δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Και σημειωτέρον, 300 είναι πολλοί… (αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση…).

Έτσι, σήμερα, οι 300 «υπηρέτες» μας οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και αν είναι κυβερνητικοί να ανασκουμπωθούν να παράξουν έργο απτό και χρήσιμο σε όσο χρόνο τους απομένει, αν είναι της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ελέγχουν την κυβέρνηση με τον απαραίτητο ζήλο, και ίσως να προετοιμάζονται σωστά για το κυβερνητικό ενδεχόμενο, αν είναι της ελάσσονος, ας ασχοληθούν με την εμπεριστατωμένη παρουσίαση νέων ιδεών και μεθόδων, που μπορούν να φανούν χρήσιμες στους πολίτες.

Τα περιθώρια των πολιτών (και της χώρας) τελείωσαν. We are flying on fumes, που λένε. Τα κυβερνητικά και ηθικά αποθέματα τα εξήντλησε το ΠΑΣΟΚ τις προηγούμενες δεκαετίες, τα ψυχολογικά τα αποδεκάτισε η παρούσα διακυβέρνηση, οι συζητήσεις περί συγκυβέρνησης των υπαιτίων θα μάς στείλουν στο τρελάδικο.

Αδιέξοδα στην πολιτική δεν υπάρχουν. Και μην πάει το μυαλό σας τις εκλογές. Φτάνει πια. Basta. Οι εκλογές στην Ελλάδα έχουν καταντήσει σαν την ακράτεια που πλήττει την τρίτη ηλικία. Σημειολογικά, αλλά και ουσιαστικά, γιατί, όπως δείχνουν και οι έρευνες, οι εκλογές, πλέον σήμερα, με τον τρόπο που γίνονται, δεν αφορούν τους νέους.

Το μυστικό της εφηρμοσμένης πολιτικής, ιδιαίτερα όταν το χτένι έχει σφηνώσει στον κόμπο, είναι η επιστροφή στις βασικές έννοιες της πολιτικής. Back to basics. Στόχος – μέθοδος – αποτέλεσμα. Τίποτ’ άλλο. Έτσι, μπας και “σε μια αστραψιά του νου”, να καταφέρουμε να βάλουμε, όλοι μαζί, τη χώρα στον σωστό δρόμο…

Ποιός έχει σήμερα το πολιτικό πλεονέκτημα;

Η αυτογνωσία είναι πολύτιμο εργαλείο για πολιτικούς και πολιτικά κόμματα. Αποτελεί μέσο αξιολόγησης και διόρθωσης της πορείας τους, αλλά και οδό ανασύνθεσης στρατηγικών στόχων και δημιουργίας νέων ιδεών. Ενίοτε δε, σε ό,τι αφορά το κυβερνητικό έργο, επιτυγχάνεται με απλό, τεχνικό τρόπο, ακόμη και με μία απλή swot ανάλυση (καθορισμός ισχυρών σημείων, αδυναμιών, ευκαιριών και απειλών).

Είναι απορίας άξιο γιατί η Κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή «κατάφερε» να απωλέσει το πολιτικό πλεονέκτημα που είχε έναντι του ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος. Η απάντηση είναι μάλλον απλή: δεν μπόρεσαν να μετουσιώσουν τις «αλλαγές και μεταρρυθμίσεις» σε δυνάμεις βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών. Δεν μπόρεσαν (ή δεν ήθελαν;) να εφαρμόσουν απλά πράγματα στην καθημερινότητα των Ελλήνων, τα οποία θα έφερναν θεαματικά αποτελέσματα. Κι ας υπάρχει διεθνής κρίση (by the way, προσοχή, μπορεί η κρίση να τελειώσει ξαφνικά και να μην το πάρουμε είδηση), κι ας διατηρούνται ρωμαλέες οι στρεβλώσεις της ελληνικής οικονομίας, με τη διατήρηση του προστατευτισμού και τις αλλοιώσεις του ελεύθερου ανταγωνισμού. Με την παραοικονομία στο 25% του ΑΕΠ (περί τα 65 δισ. ευρώ = περίπου τρία ΕΣΠΑ), τα περιθώρια του νεοέλληνα είναι πολλά.

Η σύγχρονη ζωή είναι ένα άθροισμα παραμέτρων που συνθέτει την εντύπωσή μας για τα πράγματα. Η εργασία, η καθημερινότητα, η ασφάλεια, η οικογένεια, οι διακοπές, ακόμη και τα ωφελήματα από το ελληνικό περιβάλλον, όλα αποτελούν στοιχεία που ο Έλληνας έχει μάθει να θεωρεί χρήσιμα για τη διαβίωσή του. Αν όλα πηγαίνουν στραβά, τότε η απαισιοδοξία πλήττει την ψυχολογία του και αν δεν βλέπει προοπτική βελτίωσης, τότε ριζώνει για τα καλά μέσα του. Στην Κυβέρνηση στρέφεται για να λυθούν ορισμένα από αυτά που θεωρεί το πάνε προς τη λάθος κατεύθυνση. Αν τίποτα δεν βελτιώνεται, τότε αποζητά την αλλαγή. Η ιδεολογία αποτελεί δευτερεύοντα στόχο. Άλλωστε θεωρεί ότι όλοι τα ίδια είναι. Και έχει, σχεδόν, απόλυτο δίκιο.

Σήμερα, όλα πάνε στραβά. Για πολλούς λόγους, που πλέον, αφορούν τον ιστορικό του μέλλοντος. Της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας, γιατί η πολιτική δεν εξελίχθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια. Η πραγματική πολιτική, διότι ο τακτικισμός και ο επικοινωνισμός περίσσεψαν.

Φέτος, ο Δεκαπενταύγουστος βρίσκει τους πολιτικούς μαγκωμένους. Η κεντροδεξιά παρακολουθεί την αποσύνθεσή της, η κεντροαριστερά δυσκολεύεται να ανασυστήσει τις δυνάμεις της, τα άκρα κάνουν πάρτυ, ως χώροι εκτόνωσης του πολιτικού αδιεξόδου.

Κάποτε είχα διαβάσει ένα ενδιαφέρον κομμάτι στο antinews.gr με τίτλο “Ο κουρασμένος και ο αναπόφευκτος“. Αντιλαμβάνεστε το περιεχόμενο. Κάπως έτσι είναι τα πράγματα, ενώ βαδίζουμε προς το τέλος του καλοκαιριού, και της παρούσας μορφής διακυβέρνησης. Γιατί η ουσιαστική διέξοδος στην πολιτική, απ’ ότι φαίνεται είναι για λίγους. Ίσως για όσους κάνουν πράξη την αυτογνωσία και αυτο-διδάσκονται. Αυτοί ίσως έχουν και το πολιτικό πλεονέκτημα…

Blogs: Επώνυμα ή Ανώνυμα;

Το φοβικό σύνδρομο της κυβέρνησης προς τα blogs και ο θόρυβος που έχει προκληθεί καθιστούν απαραίτητο το ξεκαθάρισμα ορισμένων εννοιών. Σημειωτέον δεν πρόκειται να γίνει τίποτα, τουλάχιστον επισήμως. Καμμία προληπτική παρέμβαση δεν δικαιολογείται στη σύγχρονη δημοκρατία. Παρόλα αυτά, ας δούμε δύο παραδείγματα, και ορισμένα βασικά επιχειρήματα δανεισμένα, από τον …κοινό νου.

Από παλιά, και ακόμη και σήμερα, τα άρθρα που καθήλωναν τους αναγνώστες των εφημερίδων ήταν εκείνα που ήταν γραμμένα από «Ειδικό Συνεργάτη» ή από δημοσιογράφους και αναλυτές με εμφανώς επιμελημένα ψευδώνυμα. Αυτά συνήθως περιέχουν στοιχεία παρασκηνίου, σκληρή κριτική και αποκαλύψεις που κλονίζουν τις απόψεις των πολιτών για πρόσωπα και πράγματα. Η πράξη αυτή της εκάστοτε εφημερίδας να δημοσιεύει άρθρα, στην ουσία, ανυπόγραφα, αποσκοπούσε και αποσκοπεί στη διαμόρφωση περιεχομένου, ιδιαίτερης βαρύτητας, που προκαλεί αντιδράσεις, το βάρος των οποίων, ο κάθε δημοσιογράφος, ως άτομο δεν θα μπορούσε να σηκώσει. Έτσι, την ευθύνη την αναλαμβάνει η εφημερίδα συνολικά, δηλαδή η διοίκηση και η ιδιοκτησία της, που είναι σε όλους πρόσωπα γνωστά.

Άλλου είδους παράδειγμα, εξίσου ισχυρό είναι η ανωνυμία σε όλα τα άρθρα, την οποία, από ιδεολογία, τηρεί ο Economist. Στις σπάνιες περιπτώσεις, που φιλοξενεί άρθρα που ο συγγραφέας τους κατονομάζεται, το δηλώνει: by invitation. (By the way, που λέει και ο Κίμωνας, αυτή είναι μία καλή ιδέα για τα ελληνικά blogs). Στον Economist εργάζονται δημοσιογράφοι άκρως εξειδικευμένοι, με διδακτορικά και εμπειρία, ενώ ο εκάστοτε διευθυντής αναλαμβάνει τη θέση μετά από αγγελία στις στήλες εύρεσης εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, η ανωνυμία εγγυάται την ελευθερία και ανεξαρτησία στην παραγωγή περιεχομένου. Απελευθερώνει την ανάλυση και την κριτική, οι οποίες στηρίζονται σε τεχνοκρατικά δεδομένα και στοιχεία, ανεξαρτήτως ποιος είναι, κάθε φορά, το αντικείμενο. Και πάλι, ο διευθυντής και ιδιοκτήτης είναι πρόσωπα ευρέως γνωστά.

Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, όταν κάποιος θεωρεί ότι θίγεται, ή αδίκως ζημιώνεται από ένα δημοσίευμα, καταφεύγει στη δικαιοσύνη και ακολουθούνται τα προβλεπόμενα.

Το ίδιο ισχύει και με όλους τους ιστότοπους, τα blogs, ακόμη και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το απόρρητο αίρεται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και ο διαχειριστής κατονομάζεται. Σε περίπτωση δε, που έχουμε να κάνουμε με διεθνή εταιρεία, η υπόθεση ακολουθεί τη διαδικασία της δικαστικής συνδρομής, κ.λπ. Απλώς ενδέχεται να υπάρξει χρονική καθυστέρηση, πάντως θα υπάρξει αποτέλεσμα, διότι όλες οι κυβερνήσεις, παγκοσμίως μοιράζονται τον ίδιο προβληματισμό και γι’ αυτό συνεργάζονται.

Οτιδήποτε άλλο αποτελεί παραβίαση της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, την ελευθερία της έκφρασης, οι οποίες, φυσικά και ενισχύονται από την ψηφιακή τεχνολογία. Οι κυβερνήσεις που δεν το αντέχουν, καλό είναι να αναθεωρήσουν την τακτική τους, και από αρνητές των εξελίξεων, να αγκαλιάσουν την καινοτομία, μπας και τσιμπήσουν και καμμία ψήφο από τους νέους… Γιατί, μεταξύ μας, όταν είσαι ουσιαστικά και πολιτικά τεχνοφοβικός, τότε οι συνέπειες στις νέες ηλικίες, που ζουν με την τεχνολογία, είναι πολύ σοβαρές και αμετάκλητες…

Η «δημιουργική (;) καταστροφή» του μιντιακού κατεστημένου

Έχω έναν καλό φίλο, ο οποίος επιμένει ότι το καλύτερο που έχει να κάνει κάποιος προκειμένου να «περάσει» τις απόψεις του προς την κοινωνία, και ταυτόχρονα να δημιουργήσει και έσοδα, είναι να δράσει ως κινητήριος δύναμη για τη δημιουργία ενός νέου έντυπου μέσου, ημερήσιου ή περιοδικού.

Σωστή σκέψη, η δημιουργία νέων Μέσων, γιατί η ενημερωτική αγορά, στην Ελλάδα αλλάζει, λάθος όμως κλάδος, ο έντυπος. Γιατί η ενημέρωση στο χαρτί τελειώνει. Και δεν αποκλείεται, στην περίπτωσή μας, να τελειώσει και κάπως απότομα, λόγω σωρείας προβλημάτων της έντυπης βιομηχανίας, με τα οποία κανείς δεν ασχολήθηκε όλα αυτά τα χρόνια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα περιοδικά, τα οποία στην ελληνική αγορά έχουν συχνότητα εμφάνισης ίδια με τα κομμωτήρια, τα φαρμακεία και τις ‘μικρομαρκέτες’ της γειτονιάς. Κάποτε η Ένωση Περιοδικού Τύπου προσπάθησε να τα μετρήσει. Τα βρήκε «περίπου» 900 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η αγορά περιοδικού τύπου, εκτός από τις μερικές δεκάδες που είναι περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, είναι χαοτική. Μόνο το μητρώο της ΓΓ Ενημέρωσης γνωρίζει την πραγματικότητα για έναν και μόνο λόγο: διότι εκεί εγγράφονται οι εκδόσεις προκειμένου να λάβουν την ατέλεια του ταχυδρομείου. Οποιοσδήποτε μπορεί να αποδείξει ότι τυπώνει έστω 10 τεύχη ετησίως, ταχυδρομεί χιλιάδες αντίτυπα, έναντι συμβολικού ποσού (τα διαφυγόντα έσοδα των ΕΛΤΑ είναι ανυπολόγιστα). Στρεβλώσεις και χαριστικές ρυθμίσεις, που συντηρούν μία αγορά για να μην πεθάνει. Για ποιό λόγο άραγε; Σε εποχή κρίσης και εξοικονόμησης εσόδων.

Στην αγορά των εφημερίδων, τα πράγματα είναι πιο σοβαρά. Γιατί, εκτός από τους 3-4 (;) μεγάλους ομίλους του Τύπου, οι περισσότεροι μικρο-εκδότες (με εφημερίδες που η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων ούτε καν γνωρίζουν την ύπαρξή τους) συνεχίζουν να υπάρχουν για 3 λόγους: πρώτον, το πακέτο της αποδελτίωσης που φθάνει κάθε πρωί στα γραφεία της εξουσίας (πολιτικής και οικονομικής, με έμφαση στη δεύτερη), δεύτερον, την κρατική διαφήμιση για την οποία «σφάζονται παλικάρια», και τρίτον, τα μανταλάκια των περιπτέρων, όπου μαζεύονται οι τζαπατζήδες για την πρωϊνή ανάγνωση στα πρωτοσέλιδα. Το τελευταίο δεν προσθέτει τίποτα, μόνο την αυτοϊκανοποίηση της ύπαρξης.

Για αυτούς που ξέρουν, όλα αυτά είναι αυτονόητα. Για την συντριπτική πλειονότητα των πολιτών είναι terra incognita. Γιατί να νοιάζονται άλλωστε; Απλώς, ας τονιστεί κάτι που έχει σημασία: Ας σταματήσει η κρατική χρηματοδότηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Είναι πλέον ντροπή. Ας τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, επιτέλους. Ας πληρώσουν την εργοδοτική εισφορά από την τσέπη τους, ας απασχολήσουν μόνο όσους εργαζόμενους μπορούν να πληρώσουν, και εντέλει, αν θέλουν (για δικούς τους λόγους) να διατηρούν ζημιογόνα Μέσα, ας τα πληρώνουν οι ίδιοι, όχι οι πολίτες.

Η κρίση είναι ευκαιρία και απόλυτη δικαιολογία για ριζοσπαστικές αλλαγές όχι μόνο στον κλάδο των ΜΜΕ, αλλά και στην ίδια τη ζωή. Απ’ ό,τι φαίνεται, σε ορισμένους τομείς, την «καταστροφή» δεν την αποφεύγουμε. Ας είναι τουλάχιστον «δημιουργική»…